Starlink w kamperze

Coraz bardziej w świecie caravaningu popularny staje się internet satelitarny. Coraz więcej pytań pada na jego temat, na wielu grupach dyskusyjnych. Postaramy się wam przybliżyć zalety i wady tego typu usługi oraz przekazać nasze doświadczenia w tym temacie. Informacje na stronie sprzedawcy są często nieprecyzyjne, trudno zrozumiałe, a nawet oficjalny suport daje czasami sprzeczne informacje. Skupimy się tylko na usłudze "W drodze", bo tylko ta opcja jest przydatna w caravaningu.

Czy warto?

Usługa Starlink nie jest tania, więc jeżeli ktoś korzystał by z niej okazjonalnie, to chyba lepiej korzystać z internetu za pomocą telefonii mobilnej, choć subskrypcja starlinka ma tą zaletę, że możemy ją sobie zawiesić na dowolny czas i nie płacić. Odbywa się to w cyklu rozliczeniowym, czyli jak zawiesimy w połowie tego cyklu, to ten zaczęty musimy jeszcze opłacić. Antenę Starlink możemy też wykorzystywać w domu, więc gdy ktoś podróżuje rodzinnie i w domu nikt nie zostaje, co za tym idzie internet domowy nie jest wykorzystywany, można wtedy z niego zrezygnować i po powrocie z wycieczki w domu korzystać z usługi Starlink. Co się komu bardziej opłaca, to już kwestia bardzo indywidualna i każdy musi sobie sam dokonać obliczeń. Dużo też zależy od naszych potrzeb na wyjeździe. Często internet przedpłacony ma ograniczenia transferu, w niektórych krajach nie jest wcale tani, kłopotliwy jest zakup kart sim i ich rejestracja. Tutaj wygodna jest opcja wirtualnych kart, czyli e-sim. Są pośrednicy, którzy oferują nawet pakiety na prawie całą Europę, ale nadal jesteśmy ograniczeni transferem. Jest na rynku pośrednik, który oferuje nielimitowany internet na UE, ale jest to już usługa prawie w cenie starlinka, a szybkości transferu są cięte, testowaliśmy to przez pół roku. Przy internecie przez GSM jesteśmy uzależnieni od zasięgu operatorów, często ich nadajniki lubią być przeciążone i nawet jak mamy ikonkę na telefonie 5G, to internet chodzi jak krew z nosa. Tutaj Starlink nie ma sobie równych, dostęp do internetu mamy wszędzie, nawet w najdzikszych miejscach. Dzięki temu w erze telefonii internetowej mamy też możliwość kontaktu w takich miejscach. Internet satelitarny bije też na głowę szybkością ten dostępny z telefonu. Coraz więcej też tego internetu zużywamy, mamy już dostęp przez internet do telewizji, radio, różnych platform streamingowych. Często z jednego łącza korzysta kilka osób w kamperze, a już młodzież zużywa go całkiem sporo. Więc jestem w stanie postawić tezę, że w wielu przypadkach ta cena, która na pierwszy rzut oka jest wysoka, jest jednak do przyjęcia. 

Ile musimy zapłacić za taką usługę?

Sporym kosztem jest zakup samej anteny, lub zestawu z routerem. Tutaj musimy się liczyć z jednorazowym kosztem od 1200 do 1800 zł. Czasami trafiają się jakieś super promocje. Piszę tutaj o antenie "MINI" bo obecnie subskrypcje "w drodze" można tylko do takiej anteny zakupić. Wcześnie była możliwość do każdej. Zresztą w kamperze antena "MINI" jest bardziej przydatna, o czym jeszcze napiszę.

Subskrypcja "W drodze" bez limitu danych to obecnie w Polsce koszt 430 zł miesięcznie
Subskrypcja "W drodze" z limitem danych 50GB to koszt 175 zł miesięcznie, po wyczerpaniu pakietu można sobie GB dokupić.

Nie wiedzieć czemu, ale tylko w Polsce subskrypcja jest taka droga. W innych krajach UE za dostęp bez limitu zapłacimy 72€, czyli znacznie taniej niż w PL. Mając rodzinę, przyjaciół za granicą możemy sobie wykupić usługę na nich i płacić mniej. Jednak dobrze by to byli bliscy znajomi, gdyż w razie reklamacji, awarii to cały proces odbywa się na adres rejestracji usługi. Drugą niedogodnością zakupu na adres innego kraju jest to, że dostajemy ip tego kraju. Czyli reklamy dedykowane dla tego kraju, inne wyniki w wyszukiwarkach, czy blokadę na niektóre polskie kanały tv. Można to oczywiście obejść instalując VPN i ustawić polski serwer.

Czy można wrzucić koszty usługi w koszty firmy?

Można, ale usługa typowa dla firm to już koszty miesięczne powyżej 1000 zł w zależności od subskrypcji. Jak zakup urządzenia z FV z polskiej dystrybucji nie stanowi problemu, to już otrzymanie poprawnej FV dla odbiorcy indywidualnego jest raczej niemożliwe. Dostajemy co prawda fakturę, ale dla osoby fizycznej. Można w swoich danych gdzieś w adresie dopisać NIP firmy, ale nadal mamy fakturę z naliczonym podatkiem VAT kraju sprzedaży. Z takiego dokumentu nie odliczymy VAT-u bo w obrocie UE VAT nie powinien być naliczony przez sprzedającego, a to my powinniśmy naliczyć go przy księgowaniu takiej faktury. Starlink zabrania tez dopisywania numerów identyfikacji podatkowej przy subskrypcja domowych. Teoretycznie możemy odliczyć tylko podatek PIT, ale czy jest to do końca legalne? Trudno powiedzieć, nie spotkałem się z żadną interpretacją Urzędu Skarbowego w tym zagadnieniu. Wrzucając więc w koszty fakturę dla osoby fizycznej ryzykujemy, że kiedyś może to być podważone i będziemy musieli zwrócić odliczone podatki i zostać ukarani przez US. Może są jakieś inne sposoby na to, ale ja nie drążyłem tematu, bo mam subskrypcję niemiecką, więc i tak bym nie wrzucał jej w koszty, a wychodzi taniej jak polska nawet z odliczonym podatkiem dochodowym.

Jaką antenę wybrać?

Obecnie możemy zakupić trzy rodzaje urządzeń. Antenę II generacji, III generacji i MINI. Jednak od jakiegoś czasu subskrypcja w drodze dostępna jest tylko dla urządzeń MINI. W sumie nie jest to wada, bo inne anteny są bardziej dedykowane do użytku stacjonarnego. Co prawda osiągają większe prędkości transmisji danych, ale potrzebują więcej energii do zasilnia. Mini można zasilać z ładowarki USB-C, co nie znaczy, że z każdej, musi to być mocna ładowarka PD, ale o tym w dalszej części wpisu.

Przy dobrze ustawionej antenie MINI średnie pobieranie danych mamy z szybkością 150 Mb/s, przy antenie zamontowanej na płasko 100 Mb/s. Wysyłanie pomiędzy 50-20 Mb/s, a opóźnienie pomiędzy 20-30 ms.

Jak użytkować, zamocować antenę w kamperze?

Antena MINI ma w zestawie podpórkę, która ustawia antenę pod odpowiednim nachyleniem, oraz adapter do mocowania na uchwycie rurowym. Na podstawce antenę można ustawić na ziemi, albo na dachu pojazdu. Ja stawiając antenę na ziemi, miałem obawy, że ktoś na nią wejdzie, dlatego przerobiłem sobie najtańszy statyw fotograficzny i za pomocą adaptera antenę mocuję na statywie. Antena też całkiem nieźle działa na podszybiu wewnątrz, ale dobrze jest wtedy ustawić się przodem na północ. Jak nachylenie anteny nie jest tu dużym problemem, to kierunek już tak i dobrze by antena była skierowana właśnie na północ. Całkiem nieźle działa ustawiona na płask, więc najlepiej ją w ten sposób zamocować, by działała też w czasie jazdy. Co ważne nie musi być na zewnątrz działa przez szybą i tworzywa sztuczne, czyli mając kampera z laminatu, działa przez dach. Przez blachę już nie ;) 

Sporo osób montuje anteny na stałe na dachu, według mnie nie jest to dobry pomysł, bo antena dobrze pracuje, jeżeli na swej drodze nie ma przeszkód. Czyli latem musimy stać w pełnym słońcu, bo drzewa będą nam ograniczały sygnał. Lepiej więc mieć możliwość szybkiego zdemontowania anteny i ustawienie jaj gdzieś dalej od kampera, gdzie będzie miała nieograniczony widok na niebo. Ja zamontowałem sobie antenę na płask od wewnątrz w małym oknie łazienkowym (proszę się nieśmiać, to prowizorka zrobiona w warunkach wyjazdowych). Mogę ją szybko wypiąć i dać na zewnątrz, gdy stoję pod drzewami. 

Dużą zaletą jest to, że antena Mini i subskrypcja "W drodze" daje nam możliwość korzystania z internetu w czasie jazdy i to przy takich prędkościach jakich raczej nie rozwijamy kamperem. Oczywiście nie jest to wtedy stabilne połączenie, bo jadąc np. przez las ten sygnał będziemy gubili, bo nad nami będzie tylko wąski pasek nieba. Na otwartym terenie w czasie jazdy działa całkiem dobrze, można nawet oglądać nie buforowaną TV.

Na portalach aukcyjnych sporo jest różnych adapterów do różnorakiego mocowania anteny.

Wady takiego internetu?

• Koszt zakupu i dosyć drogie opłaty.
  - Nawet przy antenie MINI spore zapotrzebowanie na energię. Jeżeli antena ma chodzić 24H to akumulator 100ah może być za mały.
  - Duży apetyt na prąd przy wysyłaniu dużych i ciężkich plików, wtedy ładowarka USB-C PD 150W nie daje rady i antena się restartuje i wywala nam się na ten czas internet. Przy zasilaniu 230V ten problem nie występuje. Nie wiem jak przy mocniejszych ładowarkach USB-C.
  - Regionalizacja subskrypcji "W drodze" czyli kupujemy w Europie i tu możemy korzystać bez ograniczeń. Na innym kontynencie, w krajach gdzie usługa jest dostępna Starlink pozwoli nam korzystać z internetu tylko przez dwa miesiące. Jeżeli chcemy być dłużej, musimy albo zmienić adres rozliczeniowy, albo wykupić drogą subskrypcję "Global" na cały świat.
  - Interenet mamy tylko w kamperze i jego okolicy. Oczywiście jest możliwość zabrania takiej anteny na wycieczką, bo nie jest duża, ale jest to już trochę nie wygodne i wymaga zabrania jakiegoś sensownego zasilania, na którym też antena długo nie popracuje. Wiec nie ma to sensu, skoro każdy ma w swoim abonamencie jakieś darmowe GB w UE, a poza nią można kupić jakiś tani e-sim, by mieć awaryjny dostęp do internetu na wycieczce pieszej lub rowerowej.

Zalety Starlinka?

• Bardzo szybki i stabilny internet.
  - Dostęp do internetu w każdym miejscu, nawet na odludziu.
  - Możliwość zawieszenia subskrypcji gdy nie korzystamy.
  - Internet bez limitu w całej Europie. Możemy zrezygnować z anten satelitarnych i oglądać tv przez internet, bez obaw oglądać lub słuchać platform streamingowych, realizować połączenia telefoniczne przez internet i wszystko inne co się wiąże z nielimitowanym transferem.
  - Możemy zrezygnować z internetu domowego i wykorzystywać starlink zarówno w domu jak i w podróży.
  - Możliwość korzystania z internetu podczas jazdy.
  - Koniec z szukaniem i zakupem kart sim instalacją e-simów.
  - Miejsca biwakowe bez zasięgu są mniej popularne, dzięki temu stoimy sami, takie czasy, że coraz więcej ludzi bez internetu nie potrafi funkcjonować ;)

Jak to jest z subskrypcją "W drodze"?

W internecie pojawiają się bardzo sprzeczne informacje. Regulamin Starlinka jest nie jasno i logicznie napisany, lub przetłumaczony. Wiele osób interpretuje go tak, że usługa "W drodze" działa tylko przez dwa miesiące poza krajem rozliczeniowym. Myślę i praktyka pokazuje, że to błędne rozumowanie. Nikt by nie zakupił takiej usługi, bo dwa miesiące, to można ogarnąć internetem z telefonu, a pakiet "W drdze" był nawet reklamowany jako rozwiązanie dla tzw cyfrowych nomadów. Praktyka to potwierdza, zaczynam szósty miesiąc poza krajem rozliczeniowym i internet działa i nie dostaje żadnych powiadomień, że korzystam niewłaściwie z usługi. Te dwa miesiące to raczej jeżeli zmienimy obszar rozliczeniowy i to potwierdzają doświadczenia innych na grupach dyskusyjnych. Czyli przykładowo mamy usługę "W drodze" zakupioną w jakimś kraju europejskim i popłyniemy do Maroko, czyli na inny kontynent i obszar rozliczeniowy, wtedy te dwa miesiące mają zastosowanie. Internet będzie nam działał przez ten okres, a potem dostaniemy informacje, że przekroczyliśmy ten czas, jeżeli nic z tym nie zrobimy, to możemy zostać odcięci od usługi. Co możemy wtedy zrobić? Wykupić subskrypcję "Global", która już jest bardzo droga, ale obejmuje całą kulę ziemską (z wyłączeniem krajów, gdzie starlink nie jest oficjalnie dostępny), lub zmiana adresu rozliczeniowego i płacimy wtedy za internet stawki marokańskie. Ale uwaga, adres rozliczeniowy możemy zmieniać dopiero po 3 miesiącach użytkowania subskrypcji. Nie mam też pewności, czy te trzy miesiące, to tylko zaraz po zakupie, czy po każdej zmianie adresu, bo wtedy w drugą stronę, czyli po powrocie z Afryki, też byśmy mogli zmienić adres na europejski dopiero po trzech miesiącach użytkowania w Afryce.

Na koniec chciałbym zaznaczyć, że powyższy artykuł napisałem na podstawie moich doświadczeń ze Starlinkiem. Niekoniecznie musicie się z tym zgadzać i nie koniecznie musi się to pokrywać z doświadczeniami innych i zapisach na stronie Starlink. Z usług Starlink korzystam od lipca 2024, ale cały czas a nie okazjonalnie. Pierwszy sprzęt to antena II generacji, a obecnie MINI. Jeżeli macie jakieś uwagi, lub inne doświadczenia zapraszam do dyskusji na naszej grupie FB - https://www.facebook.com/groups/grupabiwakowa